سلسله جلسات درس اخلاق آیت الله سید طیب موسوی در جمع طلاب مدرسه علمیه امام جعفر صادق علیه السلام
جلسه شماره: ۸ تاریخ جلسه: چهار شنبه ۱/۹/۱۳۹۱
قال الصادق علیه السلام
(قیمة الرجل علی قدر همته)
هر چیزی دارای قیمت است انسان آزاد دارای قیمت و ارزش است،اما قیمت و ارزش انسان به چه چیزی وابسته است و چه چیزی قیمت و ارزش انسان را بالا و یا پایین می برد؟
طبق فرموده امام صادق علیه السلام ،قیمت مرد به مقدار همت اوست. هر چه همتش بالا رفت،قیمت و ارزش او هم بالا می رود. لذا امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه ثمالی می فرمایند(اللهم انی اعوذ بک من الکسل و الفشل و الجبن و البخل)ایشان می فرمایند خدایا پناه می برم به تو از کسالت و تنبلی و بی حالی و ترس و بخل.
یکی از صفات بسیار رذیله و بد،ترس است بالخصوص طلبه ها نبایند بترسند علی الخصوص موقع امر به معروف و نهی از منکر،در این چنین زمانها نباید ترسید، به اینکه اگر بگوییم چنین و چنان می شود.البته امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد که باید رعایت شود.
امام سجاد علیه السلام می فرمایند از این صفات به خدا پناه می برم.
به این چند مصراع شعر دقت کنید
(و لم اجد الانسان الا ابن سعیه) هر اندازه که انسان سعی و کوشش دارد به همان اندازه هم ارزش دارد.
(فمن کان اسعی کان بالمجد اجدر) هر کس سعی و کوشش او بیشتر باشد به عظمت و بزرگی سزاوارتر است.(وبالهمة العلیا یُرقی الی العُلی) با همت بالا انسان به درجات بالا می رسد. از عالمی پرسیدند مانند چه کسی می خواهی شوی گفت: مانند امام صادق علیه السلام .البته امام صادق علم لدنی دارد ما علممان اکتسابی است و مانند ایشان نمی شویم ولی این عالم این کار را کرده تا اینکه همت بالایی داشته باشد تا وقتی که سعی کرده و می بیند به امام نرسیده باز همتش را دوچندان کند و به درجات بالا برسد. لذا این شاعر می گوید (فمن کان اعلی همه کان اطیَر) هر کس همت بالایی داشته باشد پروازش بالاتر است. (و لم یتاخر من اراد تقدُّما) اگر اراده کردی که از همه نظر،از نظر درس،مطالعه،تحقیق و عبادت از دیگران بالاتر باشی هیچ وقت موخر نمی شوی.